Żurawina to wieloletnia, zimozielona roślina owocująca jagodami o wielkości do około 1 cm. Występująca w Polsce odmiana żurawiny to żurawina błotna naturalnie zamieszkująca obszary torfowisk. W naszym klimacie kwitnie od czerwca do sierpnia. W handlu częściej spotykana jest uprawiana na skalę przemysłową żurawina amerykańska, zwana wielkoowocową. Od odmiany występującej w naszym klimacie różni się większymi owocami. Obie jagody mają intensywnie czerwony kolor i charakterystyczny, kwaśny smak.
Żurawina była znana i używana już przez rdzennych mieszkańców Ameryki Północnej. Indianie nie tylko dodawali ją do potraw w celu wzbogacenia ich smaku, ale również wierzyli w lecznicze właściwości tej rośliny. Specjalnie przygotowany kompres zawierający jagody żurawiny był przez nich używany do usuwania toksyn z ran.
Skąd wzięła się nazwa dla żurawiny?
Nazwa żurawina przylgnęła do tej rośliny za sprawą pierwszych osadników. Zauważyli oni podobieństwo kwiatów rośliny do głowy żurawia, zaczęli więc nazywać owoce jagodami żurawia. Nazwa z czasem przekształciła się w znaną nam żurawinę.
Pierwsze przemysłowe uprawy żurawiny pojawiły się w Ameryce Północnej dopiero w 1800 roku. Dwadzieścia lat później roślina przywędrowała do Europy.
Właściwości żurawiny w diecie
Owoce żurawiny to nie tylko ciekawy smak będący doskonałym dodatkiem do wielu potraw. W skład owoców wchodzą duże ilości witamin i składników mineralnych. Znajdziemy w nich witaminy: C, B1 i B2, P, E. Oprócz tego: pektyny, flawonoidy, antocyjany, flawonole, arbutynę. Owoce są źródłem wapnia, fosforu, miedzi i jodu. Znajdziemy w nich także garbniki, taniny oraz kwas cytrynowy i jabłkowy. Owoce żurawiny są bardzo odżywcze. Ich 100 gram to źródło około 50 kcal. W tych 100 gramach jagód znajdziemy niewielkie ilości białka i tłuszczu, 12,2 grama węglowodanów i 4,2 grama błonnika. Obecność tego ostatniego jest znaczącym dodatkiem do diety osoby starającej się zdrowo odżywiać. Błonnik ma zbawienny wpływ na pracę całego układu pokarmowego, reguluje jego pracę o pomaga go oczyszczać. Dodatkowym atutem owoców żurawiny dla osób starających się zrzucić zbędne kilogramy, jest ich niski indeks glikemiczny. Pestki żurawiny zawierają olej będący bogatym źródłem kwasów Omega 3 i Omega 6.
Żurawina i jej przetwory, w tym soki, są stosowane w leczeniu wielu schorzeń. Jednym z przykładów szerokiego spektrum zastosowań tego naturalnego lekarstwa są schorzenia dróg moczowych, a konkretniej zapalenie pęcherza i cewki moczowej. Dzięki swoim właściwościom żurawina sprawdza się nie tylko w leczeniu, ale również w profilaktyce tych schorzeń. Jej właściwości pozwalają na zwalczanie nawet niektórych antybiotykoopornych szczepów spotykanych w tym rejonie. Profilaktyka w postaci spożywania 300 ml soku z żurawiny dziennie obniża nawroty infekcji dróg moczowych nawet o 42%. Przyjmowanie profilaktycznie preparatów zawierających żurawinę zmniejsza również potrzebę stosowania antybiotyków w nawracających infekcjach dróg moczowych.
Walka z bakteriami
Żurawina wykazuje właściwości antybakteryjne. Właściwość ta jest wykorzystywana również w stomatologii. Pasty wytworzone z dodatkiem żurawiny i płyny do płukania zawierające ten składnik wykazują dobre działanie antybakteryjne. Przekłada się to na redukcję ilości płytki nazębnej obecnej w jamie ustnej, co w rezultacie zmniejsza ryzyko wystąpienia próchnicy i innych chorób jamy ustnej.
Właściwości żurawiny są pomocne w zwalczaniu bakterii Helicobacter pylori obarczanej odpowiedzialnością za chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy. Sok i zawarte w nim substancje bioaktywne działają hamująco na bytowanie tej bakterii w naszym przewodzie pokarmowym.
Jednym ze składników owoców żurawiny są flawonoidy. Podobnie jak spożycie umiarkowanych ilości czerwonego wina zawierającego te substancje, również spożywanie żurawiny ma doskonały wpływ na nasz układ krwionośny. Flawonoidy działają rozkurczowo na ścianki naczyń krwionośnych, poprawiając ukrwienie organizmu. Mają też działanie przeciwzakrzepowe. Dodatkowym atutem soku żurawinowego jest jego zdolność do zwiększania ilości „dobrego” cholesterolu we krwi. Już trzy szklanki dziennie podnoszą jego ilość o 10% co przekłada się na zmniejszenie ryzyka chorób serca aż o 40%.
Żurawina jest bogatym źródłem antyoksydantów. Substancje te odpowiadają za zwalczanie w naszym organizmie wolnych rodników przyspieszających procesy starzenia się organizmu. Działanie żurawiny jest na tyle znaczące dla naszej skóry, że gabinety kosmetyczne oferują zabiegi oparte na tych owocach. Żurawina jest również składnikiem wielu kremów i maseczek, które możemy zastosować we własnym domu.
Żurawina to owoc, którego prawdziwe możliwości nadal są badane. Wciąż odkrywane są kolejne obszary naszego organizmu, na które owoc i jego przetwory mają znaczący i zbawienny wpływ. Najważniejszą cechą owoców żurawiny jest brak jakichkolwiek przeciwwskazań w ich przyjmowaniu. Badacze wykluczyli nawet negatywny wpływ na wyjątkowo delikatne kobiety w ciąży i matki karmiące. Jedynie osoby ze znaczną skłonnością do tworzenia się kamieni nerkowych powinny zwrócić uwagę na ilość spożywanych owoców. Większość z nas może i powinna spożywać je regularnie.